Tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đi qua tỉnh Quảng Ngãi đang đối mặt với thách thức lớn liên quan đến việc chồng lấn với các khu tái định cư (TĐC) mới. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống của người dân mà còn tác động đến các công trình hạ tầng thiết yếu.
Qua quá trình rà soát và đánh giá thực tế, hướng tuyến đường sắt đoạn qua phường Đức Phổ có chiều dài 5,185km. Về cơ bản, hướng tuyến này phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị đã được phê duyệt đến năm 2045. Tuy nhiên, một vấn đề nổi lên là tuyến đường sắt này đi qua khu TĐC Đồng Mốc. Khu vực này vừa hoàn thành hạ tầng và sắp xếp cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn.
Đáng chú ý, các hộ dân tại khu TĐC Đồng Mốc vừa mới ổn định chỗ ở vào cuối năm 2024, sau một thời gian dài di dời và giải phóng mặt bằng. Giờ đây, với hướng tuyến hiện tại, nhiều hộ dân lại phải đối mặt với nguy cơ bị giải tỏa thêm lần nữa. Ông Trần Ngọc Sang, Chủ tịch UBND phường Đức Phổ, bày tỏ rằng nếu giữ nguyên hướng tuyến, hàng chục hộ dân sẽ phải di dời, dẫn đến bất ổn tâm lý, phát sinh chi phí, và áp lực giải phóng mặt bằng, đồng thời dễ phát sinh khiếu nại.
Tỉnh Quảng Ngãi đã có kiến nghị điều chỉnh hướng tuyến và vị trí nhà ga để hạn chế tối đa việc di dời dân cư lần thứ hai. Kết quả rà soát cho thấy tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có tổng chiều dài 86,3km, bắt đầu từ Km800+100 (xã Bình Minh) đến Km886+400 (xã Khánh Cường), cắt ngang qua 14 xã và 3 phường.
Ngoài khu TĐC Đồng Mốc, hướng tuyến đường sắt còn đi qua các khu TĐC khác như Hành Thuận, Điền An, tất cả đều là những dự án TĐC mới được đầu tư để phục vụ các công trình trọng điểm như cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, và di dân khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghĩa Kỳ… Việc tuyến đường sắt tiếp tục đi qua các khu vực này buộc nhiều hộ dân phải tái định cư lần thứ hai trong thời gian ngắn, gây ảnh hưởng lớn đến đời sống và dễ phát sinh bức xúc, đồng thời ảnh hưởng đến công tác giải phóng mặt bằng và tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, trật tự tại địa phương.
Tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành các văn bản gửi Bộ Xây dựng và Ban Quản lý dự án Đường sắt, đề xuất điều chỉnh hướng tuyến ở một số vị trí cục bộ để tránh cắt ngang các khu dân cư và công trình công cộng, đồng thời bảo đảm tính đồng bộ quy hoạch. Đặc biệt, tỉnh đề xuất điều chỉnh vị trí nhà ga trung tâm.
Theo quy hoạch cũ, vị trí nhà ga được đặt trùng với một nhà máy chế biến thủy sản quy mô lớn tại Khu công nghiệp Quảng Phú, nơi đang hoạt động hiệu quả và đóng vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế địa phương. Tỉnh Quảng Ngãi đề xuất dời vị trí nhà ga ra khu vực giáp ranh giữa phường Quảng Phú (nay là phường Nghĩa Lộ) và xã Nghĩa Kỳ (nay là xã Nghĩa Giang), gần các nút giao đường Trường Chinh – Lê Duẩn, để phù hợp với quy hoạch chung và hạn chế phát sinh xung đột với các dự án và cơ sở sản xuất hiện hữu.
