Thời gian gần đây, tình trạng mạo danh và lừa đảo trên mạng xã hội diễn ra ngày càng phổ biến, đặc biệt là với hình ảnh và thông tin của những người đang đi làm hoặc học tập xa nhà. Những kẻ lừa đảo thường lợi dụng thông tin này để lập các tài khoản Facebook ảo, sau đó liên hệ với người thân của nạn nhân với nội dung bị bắt cóc nhằm mục đích lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Thủ đoạn này không phải là mới nhưng vẫn đang tiếp diễn, đặc biệt là khi mạng xã hội đang trở thành ‘mảnh đất màu mỡ’ cho các đối tượng lừa đảo. Tình trạng mạo danh, lấy cắp thông tin người thật, đặc biệt là người trẻ tuổi, xa gia đình đang bùng phát trên mạng xã hội. Đối tượng thường chọn các nạn nhân ít khả năng kiểm tra trực tiếp với gia đình hoặc ở đất nước khác, dễ bị ‘nhận diện nhầm’ qua Facebook.

Sau khi tìm được hình ảnh và thông tin công khai của một người, các đối tượng sẽ lập tài khoản ảo sử dụng chính tên, ảnh đại diện của nạn nhân. Kịch bản lừa đảo bắt đầu khi đối tượng từ tài khoản Facebook ảo chủ động kết bạn, nhắn tin với người thân, bạn bè của nạn nhân. Nội dung tin nhắn thường rất cấp bách, chẳng hạn: ‘Hiện tại mình đang bị bắt cóc ở nước ngoài’, ‘Nếu mình hỏi vay tiền, xin thông tin là do mình bị ép’, ‘Các bạn báo công an giải cứu mình’. Chúng còn nhắn nhiều lần với các câu từ thân mật, gần gũi nhằm tạo thêm sự tin tưởng, khiến người thân mất bình tĩnh và dễ làm theo yêu cầu.

Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dùng tuyệt đối không chuyển tiền, không chia sẻ thông tin quan trọng khi nhận được yêu cầu từ tài khoản Facebook lạ dù mang tên hoặc ảnh quen thuộc. Để phòng tránh, người dùng nên kiểm tra kỹ thông tin tài khoản liên lạc: thời gian tạo tài khoản, lịch sử bài đăng, cách xưng hô và nội dung trao đổi. Chủ động gọi điện xác minh qua số điện thoại cũ, hỏi bạn bè hoặc đồng nghiệp của người bị mạo danh để xác thực tình hình trước khi thực hiện bất kỳ yêu cầu nào.

Khi nhận được các tin nhắn có nội dung bất thường như bị bắt cóc, bị ép chuyển tiền, người thân cần bình tĩnh, không làm theo ngay mà báo cho cơ quan chức năng, công an khu vực để được hướng dẫn, hỗ trợ kiểm tra. Mới đây, Công an tỉnh Quảng Ninh thông tin đã kịp thời hỗ trợ gia đình chị N.T.L thoát khỏi một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng.

Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao cũng cho biết Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia đã đề nghị chính quyền địa phương đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho 140 công dân Việt Nam và phối hợp hoàn tất thủ tục xác minh nhân thân ban đầu.

Bên cạnh đó, các chuyên gia an ninh mạng cũng cảnh báo về việc Google Gemini for Workspace có thể bị hacker khai thác để tạo ra các bản tóm tắt email trông hợp pháp nhằm dẫn người dùng đến các trang lừa đảo.

Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao vừa phát cảnh báo về tình trạng giả mạo doanh nghiệp du lịch để lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng xã hội trong mùa du lịch cao điểm. Nhiều đối tượng đã tạo lập các tài khoản giả mạo trên mạng xã hội, giả danh các doanh nghiệp lữ hành, khách sạn, khu nghỉ dưỡng để quảng cáo các chương trình tour hấp dẫn hoặc dịch vụ đặt phòng với giá cạnh tranh.

Các tài khoản này thường có tick xanh hoặc thông tin trông rất ‘chuyên nghiệp’, nhưng thực chất là mới được tạo lập hoặc đổi tên trong thời gian ngắn. Chúng thường sử dụng hình ảnh, logo của các doanh nghiệp uy tín để tạo sự tin tưởng cho nạn nhân. Thông qua các tài khoản này, những kẻ lừa đảo sẽ tiếp cận và thuyết phục khách hàng chuyển tiền để đặt chỗ hoặc tham gia tour.

Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dân cần nâng cao cảnh giác khi sử dụng mạng xã hội, đặc biệt khi gặp các thông tin quảng cáo hấp dẫn. Họ nên trực tiếp liên hệ với các doanh nghiệp chính thức qua các kênh thông tin chính thống hoặc truy cập vào các trang web có uy tín như tripmap.vn để tìm kiếm thông tin chính xác về các dịch vụ du lịch.

Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng đang tích cực phối hợp để phát hiện, xử lý và ngăn chặn các hoạt động lừa đảo trên mạng. Người dân nếu phát hiện các trường hợp giả mạo cần báo ngay cho cơ quan công an để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.