Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký chỉ thị số 20/CT-TTg về một số nhiệm vụ cấp bách nhằm ngăn chặn và giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Trong đó, lãnh đạo Chính phủ giao thành phố Hà Nội thực hiện các giải pháp và biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, lộ trình đến ngày 1/7/2026 không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1; từ ngày 1/1/2028 không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.

Hà Nội hiện có hơn 6,9 triệu xe máy, phần lớn chạy xăng, góp phần đáng kể vào ô nhiễm không khí trên địa bàn. Chỉ thị 20, với lộ trình như nêu trên là nỗ lực đưa Hà Nội bắt kịp xu thế đô thị bền vững. Tuy nhiên, kế hoạch này không mới. Từ năm 2017, Hà Nội đã thông qua Đề án hạn chế xe máy đến năm 2030, thế nhưng tiến độ ì ạch: giao thông công cộng chỉ đáp ứng 20% nhu cầu, trạm sạc xe điện còn lác đác (khoảng 200 điểm), và kiểm soát khí thải xe máy gần như chưa làm.

Người dân rất quan tâm đến lộ trình này là điều dễ hiểu. Xe buýt điện hay tàu điện Cát Linh – Hà Đông chưa đủ sức thay thế xe máy – “người bạn” len lỏi mọi ngõ ngách, hợp với lối sống Hà Nội. Xe điện thì đắt, 30-50 triệu đồng/chiếc, trong khi trạm sạc còn hiếm. Chính sách ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường là cần thiết, nhưng nhiều bài toán cần lời giải cụ thể để tạo sự đồng thuận.

Nhìn ra thế giới, nhiều nơi đã biến chính sách xanh thành câu chuyện của dân chúng. London (Vương quốc Anh) áp dụng “khu vực phát thải thấp” (ULEZ) từ năm 2019, thu phí xe xăng, trợ giá xe điện, và mở rộng xe buýt điện, giúp giảm 20% khí thải giao thông sau ba năm. Hà Nội cần tham khảo kinh nghiệm, nhưng phải sáng tạo để chính sách thành câu chuyện của người dân.

Trước hết, phải “chạy nước rút” xây hạ tầng: tăng xe buýt điện, hoàn thiện tàu điện Nhổn – Ga Hà Nội, mở rộng trạm sạc lên 1.000 điểm trước 2026. Thứ hai, chính quyền nên tính toán có hỗ trợ tài chính thiết thực, ví dụ trợ giá 30-50% xe điện, trả góp 0% lãi suất, thu mua xe máy cũ để giảm gánh nặng. Nhưng mấu chốt là truyền thông phải khiến người dân thấy mình là nhân vật chính.

Thành phố có thể tổ chức “Ngày xe điện Hà Nội”, cho dân thử xe miễn phí, cá nhân hóa xe bằng sticker (nhãn dán), màu sắc để thu hút giới trẻ. Tuyển “đại sứ xanh” từ shipper, sinh viên, tiểu thương, để họ chia sẻ trải nghiệm trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội. Chuyển đổi xanh không chỉ là thay xe, mà là thay đổi tư duy.

Hà Nội có tiềm năng lớn, với ngân sách mạnh và sự ủng hộ từ trung ương. Nhưng cần đưa chỉ thị 20 trở thành câu chuyện của mỗi người dân.

Thành phố Hà Nội dự kiến sẽ điều chỉnh lại kế hoạch thực hiện vùng phát thải thấp (LEZ) và cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong vành đai 1 từ tháng 7/2026. Sở Tài nguyên và Môi trường (NN-MT) Hà Nội cho biết, mục tiêu của việc này là giảm lưu lượng xe và ô nhiễm môi trường trong khu vực nội đô.

Trong giai đoạn từ năm 2025 đến 2030, thành phố sẽ triển khai hạn chế phương tiện giao thông như ô tô, xe máy chạy nhiên liệu xăng dầu lưu thông trong vùng LEZ. Khi xây dựng được 5 vùng phát thải thấp, thành phố sẽ đưa ra điều kiện tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về phát thải của phương tiện giao thông, trong đó có giải pháp giám sát và xử lý vi phạm về xả thải của phương tiện.

Đại diện Sở NN-MT cho biết, dựa trên cơ sở các quận cũ đã được chọn, sau khi sắp xếp thành phường, cơ quan thực hiện đã lựa chọn được 5 phường để triển khai kế hoạch. Thực tế, nghị quyết cũng đã cho phép các sở ngành thực hiện được giải pháp bước đầu là cấm ô tô trên 16 chỗ đi vào khu vực phố cổ và xung quanh khu vực Hồ Hoàn Kiếm từ 1/3/2025.

Tuy nhiên, khi có Chỉ thị 20 của Thủ tướng, phạm vi, quy mô giảm ùn tắc, ô nhiễm môi trường không chỉ dừng ở khu vực phố cổ hay Hồ Hoàn Kiếm và 3 quận cũ là Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa… mà sẽ mở rộng ra cả vùng đô thị rộng lớn nằm trong phạm vi đường Vành đai 1 với chu vi lên đến 25 km.

Xác định 18 tuyến phố là ranh giới để cấm xe máy xăng, đại diện liên ngành Xây dựng – Công an cho biết, từ thực tế đường Vành đai 1 hiện nay, khi xác định ranh giới, phạm vi để cấm xe máy xăng hoạt động trong phạm vi đường Vành đai 1, liên ngành xác định có khoảng 18 tuyến phố/đường được lấy làm ranh giới.

Khi triển khai vùng “xanh” không có xe máy xăng này, cùng với lực lượng Công an – CSGT đứng làm nhiệm vụ ở các nút giao với đường Vành đai 1, liên ngành cũng sẽ bố trí, lắp đặt hệ thống biển báo, biển hướng dẫn vùng hạn chế hoạt động của phương tiện giao thông, riêng xe máy sẽ có các biển cấm đi qua Vành đai 1. Với các xe vi phạm, sau thời gian tuyên truyền nhắc nhở, lực lượng liên ngành sẽ xử phạt với các lỗi đi vào đường cấm, đường không được phép đi vào.

Tình trạng ô nhiễm môi trường tại Hà Nội hiện nay đang trở thành một vấn đề cấp thiết và đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt. Trong đó, ô nhiễm không khí đang gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của người dân, đặc biệt là các bệnh liên quan đến đường hô hấp và tim mạch. Trước tình hình này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về một số nhiệm vụ cấp bách và quyết liệt nhằm ngăn chặn và giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.

Được biết, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội, ông Dương Đức Tuấn, đã tuyên bố rằng thành phố sẽ triển khai nhiều giải pháp để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường. Trong đó, việc kiểm soát phương tiện giao thông cá nhân, tăng cường sử dụng phương tiện công cộng và chuyển đổi sang phương tiện xanh là một số giải pháp nổi bật. Mục tiêu là giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm môi trường đối với sức khỏe người dân và môi trường sống.

Các chuyên gia môi trường và y tế cũng đã lên tiếng về vấn đề này. Họ nhấn mạnh rằng việc giải quyết ô nhiễm môi trường không thể thực hiện ngay trong một sớm một chiều. Tuy nhiên, với sự quyết liệt của chính quyền và sự tham gia tích cực của cộng đồng, chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu tác động của ô nhiễm môi trường. Sự chung tay và hỗ trợ của người dân và doanh nghiệp là chìa khóa quan trọng để giải quyết vấn đề này.

Để bảo vệ môi trường xanh sạch và bảo vệ sức khỏe của người dân, các chuyên gia và lãnh đạo thành phố Hà Nội kêu gọi người dân và cộng đồng doanh nghiệp chung tay bảo vệ môi trường. Không chỉ là trách nhiệm của cơ quan nhà nước, mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân. Mọi người cần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường và thực hiện các hành động thiết thực để giảm thiểu ô nhiễm.

Một số giải pháp đã được đề xuất để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường. Trong đó, tăng cường sử dụng phương tiện công cộng, chuyển đổi sang phương tiện xanh, hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân và tăng cường nhận thức về tác hại của ô nhiễm môi trường là những giải pháp quan trọng. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường, đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân.

Với sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan hữu trách và sự chung tay của toàn xã hội, chúng ta hoàn toàn có thể bảo vệ môi trường trong lành, bảo vệ sức khỏe và nguồn sống của tất cả chúng ta. Đây là một mục tiêu quan trọng và đòi hỏi sự nỗ lực và cam kết của tất cả các bên liên quan. Chỉ khi có sự hợp tác và đồng lòng, chúng ta mới có thể xây dựng một môi trường sống xanh sạch và an toàn cho tương lai.

Chính quyền thành phố Hà Nội đang lên kế hoạch cấm xe máy xăng trong vành đai 1 từ tháng 7/2026. Đây là một trong những giải pháp quyết liệt nhằm ngăn chặn tình trạng ô nhiễm môi trường tại thủ đô. Theo Chỉ thị 20/CT-TTg năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ, Hà Nội sẽ triển khai các giải pháp để tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, bảo đảm đến ngày 1/7/2026 không còn xe môtô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong vành đai 1.

Không chỉ dừng lại ở đó, từ ngày 1/1/2028, ngoài cấm xe môtô, xe gắn máy chạy xăng dầu, ôtô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng bị hạn chế trong vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, Hà Nội sẽ áp dụng hạn chế phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3. Quyết định này của Hà Nội không phải là một mình mà nhiều thủ đô trên thế giới cũng đã thực hiện các biện pháp hạn chế tương tự.

Thủ đô Mexico đã triển khai chương trình ‘Hoy no Circula’ (Ngày Không Lái Xe) từ năm 1989, yêu cầu các phương tiện lưu thông phải kiểm tra khí thải và dán nhãn tương ứng với các mức phát thải. Chương trình này nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí tại thành phố đông dân này. Các phương tiện không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải sẽ bị cấm lưu thông trên đường phố vào những ngày nhất định.

Thủ đô Paris, Pháp đã ban hành lệnh cấm xe máy sản xuất trước năm 2000 và ô tô sản xuất trước 1997 lưu thông trên đường phố. Biện pháp này nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí và khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng hoặc phương tiện thân thiện với môi trường.

Thủ đô Delhi, Ấn Độ đã ban hành lệnh cấm bán nhiên liệu cho các xe chạy xăng đã sử dụng 15 năm trở lên và các xe dầu sử dụng được 10 năm trở lên. Biện pháp này nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí tại thành phố đông dân này và khuyến khích người dân chuyển đổi sang phương tiện thân thiện với môi trường.

Thủ đô Luân Đôn, Anh đã áp dụng thu phí cao tại khu vực ULEZ (Khu vực giảm phát thải cực thấp) đối với phương tiện không đạt chuẩn khí thải. Biện pháp này nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí và khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng hoặc phương tiện thân thiện với môi trường.

Nhìn chung, các biện pháp hạn chế phương tiện giao thông tại các thủ đô trên thế giới nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường và khuyến khích người dân chuyển đổi sang phương tiện thân thiện với môi trường. Việc Hà Nội lên kế hoạch cấm xe máy xăng trong vành đai 1 từ tháng 7/2026 là một bước đi cần thiết để bảo vệ môi trường và sức khỏe của người dân.