Thị trường âm nhạc trên các nền tảng phát nhạc trực tuyến đang trải qua một sự thay đổi lớn với sự xuất hiện của các ban nhạc hoàn toàn do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra. Điều này đánh dấu một kỷ nguyên mới, nơi công việc dành cho các nhạc sĩ trở nên khan hiếm hơn bao giờ hết. Nhiều bản nhạc do AI tạo ra đã đạt được thành công lớn, với hàng triệu lượt nghe trên Spotify. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi về ai là người đứng sau các bản nhạc này.
Hiện tại, chưa có nền tảng phát nhạc lớn nào công khai gắn nhãn cho các ca khúc được tạo ra hoàn toàn bằng AI, ngoại trừ Deezer của Pháp. Nghệ sĩ kiêm nhà sản xuất âm nhạc từng đoạt giải Oscar Leo Sidran cho rằng sự trỗi dậy của AI có thể phản ánh sự sáo rỗng và công thức hóa của nhiều dòng nhạc hiện đại. Ông tin rằng AI có thể tạo ra nhạc một cách dễ dàng và nhanh chóng, nhưng điều đó không có nghĩa là nhạc do AI tạo ra sẽ tốt hơn nhạc do con người tạo ra.
Nhà sản xuất kiêm nhạc sĩ Yung Spielburg có quan điểm khác về vấn đề này. Ông cho rằng âm nhạc do con người tạo ra vẫn sẽ chiến thắng nếu khán giả thật sự lắng nghe, quan tâm tới thông điệp và cảm xúc của nghệ sĩ. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều người chỉ nghe nhạc cho có, như khi nấu ăn hay làm việc nhà, thì AI sẽ dần lấn át vì những sản phẩm này tiện lợi, chi phí rẻ và không cần trả tiền bản quyền.
Các chuyên gia âm nhạc cũng đưa ra cảnh báo về tương lai của ngành âm nhạc. Giáo sư Dennis DeSantis thuộc Đại học Rochester nhận định các nền tảng nhạc số đang âm thầm lấp đầy danh sách phát bằng ‘nhạc tâm trạng’ do AI tạo ra và gán tên cho những nghệ sĩ mà chẳng ai tìm được thông tin. Đồng thời, nhạc nền do AI tạo ra ngày càng được sử dụng trong phim ảnh, quảng cáo, trung tâm thương mại, thang máy – nơi con người dần bị thay thế.
Giáo sư Mathieu Gendreau thuộc Đại học Rowan cũng có quan điểm tương tự. Ông cho rằng AI xâm nhập ngành âm nhạc và sẽ không biến mất, điều đó khiến nghệ sĩ càng khó sống bằng nghề. Nghệ sĩ Sidran cũng thừa nhận anh và nhiều người trong nghề đã chứng kiến lượng công việc giảm rõ rệt từ cuối năm ngoái, có thể do sự bùng nổ của AI.
Công nghệ từng giúp ngành âm nhạc thăng hoa, nhưng AI là một thách thức hoàn toàn khác, có thể xóa sổ cơ hội sống sót của phần lớn nghệ sĩ. Thị trường âm nhạc thế giới đang đứng trước một cuộc cách mạng mới, với sự tham gia của AI trong lĩnh vực sáng tạo âm nhạc. Điều này đặt ra câu hỏi về tương lai của ngành âm nhạc và vai trò của con người trong lĩnh vực sáng tạo âm nhạc.
Cuộc cách mạng này cũng đặt ra câu hỏi về quyền sở hữu trí tuệ và bản quyền của các tác phẩm do AI tạo ra. Hiện tại, vẫn chưa có quy định rõ ràng về vấn đề này, và các nghệ sĩ, nhà sản xuất âm nhạc đang phải đối mặt với những thách thức mới.
Trong bối cảnh này, các nghệ sĩ và nhà sản xuất âm nhạc cần phải thích nghi và tìm ra cách để tồn tại và phát triển trong một ngành công nghiệp đang thay đổi nhanh chóng. Họ cần phải tìm ra cách để tạo ra âm nhạc có giá trị và ý nghĩa, và để kết nối với khán giả một cách sâu sắc hơn.
