Chiều ngày 19/7, miền Bắc đã chứng kiến một hệ thống siêu dông gây ra mưa dông diện rộng, với nhiều khu vực xuất hiện dông mạnh, lốc xoáy và gió giật mạnh. Tại một số địa điểm, gió mạnh cấp 7, cấp 8 và cấp 10 đã được ghi nhận, tương đương với gió bão và gió áp thấp nhiệt đới. Trạm Cửa Ông (Quảng Ninh) ghi nhận gió mạnh cấp 7, trong khi Bãi Cháy (Hạ Long) cấp 10 và Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) cấp 8.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia, trận mưa dông chiều ngày 19/7 không phải do ảnh hưởng của hoàn lưu bão Wipha. Thay vào đó, nguyên nhân của hiện tượng mưa dông mạnh là do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới có trục đi qua khu vực Bắc Bộ, kết hợp với điều kiện nhiệt độ ở khu vực Bắc Bộ tăng cao trong 3 ngày qua. Hệ thống siêu dông có đường kính từ vài km đến vài trăm km, gồm nhiều cụm mây dông phát triển kết hợp thành hệ thống lớn.
Siêu dông có thể tồn tại trong nhiều giờ, thậm chí 12-24 giờ. Các cơn dông nhiệt không thể dự báo sớm do đặc điểm nhiễu động quy mô nhỏ, hình thành rất nhanh. Hiện nay, với những trang thiết bị hiện đại quan trắc và giám sát bầu trời như ảnh mây vệ tinh phân giải cao, radar thời tiết, cơ quan khí tượng có thể phát hiện được dông nhiệt nhưng chỉ có thể cảnh báo cực ngắn, từ 45 phút đến 1 giờ đồng hồ.
Ngành khí tượng thuỷ văn đã xây dựng mạng lưới cảnh báo dông, sét tương đối toàn diện, bao gồm 10 radar thời tiết và 18 trạm định vị sét tự động. Mạng lưới này giúp nâng cao hiệu quả cảnh báo dông, sét trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam. Mỗi cảnh báo đến sớm 10 phút có thể cứu sống hàng trăm người. Việc ứng dụng khoa học công nghệ vào cảnh báo sớm thiên tai cần được ưu tiên, đầu tư và lan tỏa đến từng người dân.
Việc ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực khí tượng thuỷ văn đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc cảnh báo sớm thiên tai. Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả cảnh báo, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự tham gia tích cực của cộng đồng. Người dân cần được tuyên truyền, hướng dẫn về cách nhận biết và ứng phó với các loại hình thiên tai, nhằm giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.
