Tình trạng ùn ứ hàng loạt lô hàng nông sản xuất khẩu sang châu Âu do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đang trở nên cấp thiết. Nếu không có giải pháp kịp thời, sự cố này có thể đe dọa đến chuỗi cung ứng và uy tín của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Từ đầu tháng 7, hoạt động xuất khẩu rau quả sang Liên minh châu Âu (EU) gặp trở ngại khi nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp bị mắc kẹt vì thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm theo chuẩn EU. Các doanh nghiệp phản ánh rằng dù hồ sơ đã hoàn chỉnh, họ vẫn không rõ nên nộp cho cơ quan nào để được cấp giấy chứng nhận và phải chờ đợi trong bao lâu.
Phía châu Âu kiểm soát rất chặt về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, và chỉ một lỗi nhỏ trong thủ tục cũng có thể khiến toàn bộ lô hàng bị từ chối, ảnh hưởng nặng nề đến danh tiếng và niềm tin của đối tác nhập khẩu. Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận, cho biết rằng hàng trăm tấn thanh long của nông dân và doanh nghiệp đang tồn đọng trong kho, đứng trước nguy cơ hư hại, mất trắng nếu không được tháo gỡ kịp thời.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do từ ngày 1/7, EU bắt buộc giấy chứng nhận phải do cơ quan nhà nước của Việt Nam cấp, thay vì doanh nghiệp tự thực hiện hoặc thông qua bên thứ ba như trước. Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã có văn bản hướng dẫn và đề nghị cơ quan chức năng địa phương chịu trách nhiệm kiểm tra và cấp chứng thư theo trình tự quy định.
Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển giao, phân cấp phân quyền diễn ra trong thời gian quá ngắn, nhiều địa phương chưa kịp nắm bắt và triển khai kịp thời, dẫn đến ách tắc kéo dài. Nếu không sớm khơi thông dòng chảy giấy tờ, nông sản Việt sẽ lỡ hẹn với một trong những thị trường tiềm năng nhất thế giới.
Việc chậm trễ trong cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp mà còn làm giảm uy tín của ngành nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Do đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp để giải quyết kịp thời các vướng mắc và đảm bảo hoạt động xuất khẩu được diễn ra suôn sẻ.
Các chuyên gia cũng khuyến cáo rằng việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cần được thực hiện một cách minh bạch và công khai, giúp doanh nghiệp yên tâm trong việc thực hiện thủ tục xuất khẩu. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền và hỗ trợ doanh nghiệp trong việc hiểu và thực hiện đúng các quy định về an toàn thực phẩm của EU.
Trước mắt, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, các cơ quan chức năng cần tập trung vào việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho các lô hàng đang tồn đọng. Đồng thời, cần có kế hoạch cụ thể để tránh tình trạng ùn ứ tương tự trong tương lai, đảm bảo hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp được diễn ra ổn định và bền vững.
